Кансультацыя для бацькоў

"Як утвараюцца словы ў дзяцей?"

Паважаныя бацькі!

Словаўтварэнне - гэта ўтварэння слоў на аснове аднакарэнных слоў па існуючых у мове узорах. Словаўтварэнне мае важную ролю ў жыцці чалавека: папаўняе слоўнікавы запас (утварае новыя словы), спрыяе ўсталяванню сувязяў паміж часцямі гаворкі. Дзеці з парушэннямі маўлення праходзяць тыя ж этапы развіцця, што і дзеці без парушэнняў, толькі ў сваім тэмпе. Таму Вам, паважаныя бацькі, будуць карысныя веды аб тым, у якім узросце і як дзеці асвойваюць словаўтварэнне. Граматычныя правілы засвойваюцца дзіцем самастойна ў натуральных умовах. Гаворка дарослых з'яўляецца ўзорам. Дзеці запамінаюць правільную гаворку дарослага, а калі дзіця няправільна ўжывае нейкае слова ці няправільна ўтварае форму слова, то дарослыя выпраўляюць памылкі дзяцей.

Для 2-3 гадовага дзіцяці характэрныя: -памылкі пры выкарыстанні памяншальна-ласкальных суфіксаў для назоўнікаў (напрыклад, дадаюць некалькі суфіксаў ;

-утвараюць словы са значэннем павелічальнасці, адлучаючы марфему («кабак» замест «кабачок»).

 Ад 3 да 4 гадоў у дзіцяці развіваюцца ўменні:

-утвараць назоўнікі з дапамогай суфіксаў ("у лісы - лісяня"; "для хлеба - хлебніца");

-утвараць дзеясловы з дапамогай суфіксаў ("на барабане - барабаняць"), прыставак ("ляцеў - паляцеў - прыляцеў"),

на аснове імітацыі гукаў ("жаба "ква-ква" - квакае").

Ад 4 да 5 гадоў развіваюцца ўменні:

-правільна ўтвараць назвы прадметаў посуду ("цукар - цукарніца");

6 -правільна ўтвараць назвы гукапераймальных дзеясловаў .

 Ад 5 да 7 гадоў развіваюцца ўменні: -утвараць формы параўнальнай ступені прыметнікаў («прыгожы – прыгажэй»); -змяняць значэнні слоў з дапамогай суфіксаў («слон - слонік», «чырвоны - чырванаваты»);

-утвараць складаныя словы з двух простых ("белы лоб - белалобы").

Дзеці робяць велізарную працу па засваенні граматыкі роднай мовы. Таму бацькі павінны дапамагаць сваім малышам: як мага часцей стымуляваць маўленчую актыўнасць, сачыць за ўласнай мовай , чытаць дзецям творы мастацкай літаратуры (менавіта там прадстаўлены складаныя граматычныя канструкцыі, якія ў штодзённай мове дарослыя рэдка выкарыстоўваюць), каб яны як мага часцей чулі ўзор правільнай гаворкі і з поспехам асвоілі гэтую нялёгкую дзейнасць.

Бацькі - самыя лепшыя настаўнікі для свайго дзіцяці!

Падрыхтаваў настаўнік-дэфектолаг Санкевіч Таццяна Георгіеўна