Як падрыхтаваць дзіця да паступлення ў школу

Каб дзіця было гатова да навучання на першай прыступцы агульнай сярэдняй адукацыі, неабходна выпрацаваць у яго шэраг навыкаў і ўменняў:

1. Дзіця павінна быць прыстасавана да грамадскага жыцця, яно павінна адчуваць ўпэўнена, знаходзячыся па-за хатай. Таму, першым чынам, навучыце будучага школьніка выконваць правілы асабістай гігіены. Сфарміруйце ў дзіцяці навыкі самаабслугоўвання, ахайнасці, акуратнасці. Яно павінна ўмець самастойна апранацца і распранацца, пераабувацца, завязваць шнуркі, спраўляцца з гузікамі і маланкамі на адзенні, умець карыстацца грамадскім туалетам.
2. Важна выхаваць у дзіцяці дапытлівасць, увагу, засяроджанасць, памяць, уседлівасць, патрабаванне ў самастойным пошуку адказаў на пытанні, якія ўзнікаюць, а таксама ўменне рэгуляваць свае паводзіны, выконваць працяглы час не вельмі займальнае заданне. Усе гэтыя навыкі варта напрацоўваць штодня, выкарыстоўваючы настольныя гульні, лепку, канструктар, чытанне і зносіны, інакш дзіцяці будзе цяжка накіраваць намаганні на навучальную дзейнасць.
3. Важна, каб у дзіцяці паўстала жаданне вучыцца і пазнаваць штосьці новае і карыснае. Інфармацыю пра матывацыю вашага дзіцяці вы можаце атрымаць з дапамогай назірання за сюжэтна-ролевай гульнёй «Школа». Гатовыя да школьнага навучання дзеці аддаюць перавагу выконваць ролю вучняў – яны пішуць, чытаюць, рашаюць задачы і адказваюць у дошкі, атрымліваючы адзнакі. Не гатовыя да навучання дзеці выбіраюць ролю настаўніка, а таксама канцэнтруюцца на момантах школьных перамен, сітуацыі прыходу і адходу са школы, прывітання настаўніка.
4. Наступная ўмова паспяховай вучобы – выпрацоўка ў дзіцяці ўмення пераадольваць цяжкасці, даводзіць пачатую справу да канца. Трэба падрыхтаваць дашкольніка да непазбежных цяжкасцяў у вучэнні. Усведамленне прераадольвання гэтых цяжкасцяў дапаможа дзіцяці паставіцца з разуменнем да сваіх магчымых няўдач.
5. Пры падрыхтоўцы да навучання бацькам варта вучыць дзіця аналітычным навыкам: уменню параўноўваць, супастаўляць, рабіць высновы і абагульненні. Для гэтага дашкольнік павінен умець уважліва слухаць тэкст, аповяд дарослага, паслядоўна выкладаць свае думкі, граматна будаваць сказы, пераказваць сутнасць прачытанага ці пачутага, а таксама добра і правільна вымаўляць, запамінаць новыя словы. Як мага часцей чытайце з Вашым дзіцям кніжкі, а потым просіце яго сцісла пераказаць змест прачытанага. Гэта прызвычаіць дашкольніка аналізаваць сэнс тэксту, зробіць яго мову звязнай і пашырыць слоўнікавы запас.
6. Немалаважную ролю іграе адэкватнасць самаацэнкі дзіцяці. Каб атрымаць уяўленне пра самаацэнку Вашага дзіцяці, выкарыстоўвайце методыку «Лесвічка». Намалюйце лесвіцу, якая складаецца з 11 прыступак. Скажыце, што на гэтых прыступках размяшчаюцца ўсе людзі на свеце – ад самых добрых да самых дрэнных. На верхняй прыступцы – самы добры чалавек, на ніжняй – самы дрэнны, а пасярэдзіне – «сярэднія» людзі. Прапануеце дзіцяці вызначыць, на якой прыступцы яго месца. У малодшых школьнікаў нормай можна лічыць 6-7-ю прыступку, у дашкольнікаў яна можа быць вышэй, аж да 11-й, але ніяк не ніжэй 4-й – гэта ўжо сігнал праблемы.
7. На гатовасць дзіцяці да навучання ўплывае і то, як Вы з ім маеце зносіны. Давайце дзіцяці пэўную інфармацыю пра школу, настаўнікаў, раскажыце пра прынятыя там правілы. Важна, каб Вашы словы ў выніку супалі з рэчаіснасцю. Таму не варта нічога перабольшваць і ўжо тым больш запалохваць дзіця. Стварыце ў яго дадатную выяву школы, каб яно магло адчуваць сябе камфортна ў новых умовах.

Як падрыхтаваць дзіця да паступлення ў школу

У 5-6 гадоў дзіцяці значна важней навучыць вучыцца, чым асвоіць з ім чытанне, пісьмо і лічэнне. У гэты перыяд на першы план выходзяць ролевыя гульні, калі дзеці гуляюць у школу, у краму, у доктара. Дзеці засвойваюць правілы гульняў, пазнаюць, што такое дысцыпліна, спасцігаюць асновы дарослага жыцця. Калі дзіця загадзя авалодае чытаннем, пісьмом і лічэннем , то ёсць небяспека, што яму будзе сумна ў першым класе. Памятайце: ранняе навучанне дасць добрыя вынікі толькі ў тым выпадку, калі дзіця нагулялася ва ўсе гульні, у якія варта гуляць у 3-5 гадоў.

Звычайна пачынаючы з 5 гадоў, дзеці ўжо мараць пра школу, ірвуцца туды. І многім мамам здаецца: раз імкнецца – значыць гатовае да школы. Але гэта не заўсёды так, бо школа для дзяцей – знак даросласці. Яны проста жадаюць лічыцца вялікімі, цікавымі ў гульнях і зносінах са старэйшымі дзецьмі, імкнуцца валодаць атрыбутыкай школьнага жыцця – партфелямі, дзённікамі, сшыткамі ў яркіх вокладках, а зусім не набыць новыя веды. Таму высвятліце, ці на самай справе ваша дзіця гатова да школы. Для гэтага выкарыстоўвайце наступнае практыкаванне.

Пакажыце 6-летняму дзіцяці два брусочка, злепленых з аднолькавай колькасці пластыліну: адзін – доўгі і тонкі, а другі – кароткі і тоўсты. Спытаеце, дзе пластыліну больш. Дзіця, гатовае да навучання ў школе, павінна адказаць, што пластыліну ў абодвух выпадках аднолькавая колькасць. Магчыма, што дзіцяці патрабуецца зламаць гэтыя брусочкі, каб зразумець праўду. Не перашкаджайце яго даследчай дзейнасці.

Часам уменне дзіцяці чытаць любімыя казкі і бойка называць лічбы ўводзіць бацькоў у памылку. Насамай справе можа апынуцца, што ў дзіцяці не падрыхтавана рука да пісьма і ў школе яно будзе вельмі хутка стамляцца. А галоўнае, у яго можа быць не развіта адвольная ўвага, дзякуючы якой дзіця здольна прымусіць сябе займацца тым, што можа быць не вельмі цікавым.

Дзеці дашкольнага ўзросту не гатовыя ўспрымаць строга рэгламентаваныя, манатонныя заняткі. Таму пры правядзенні развіваючых заняткаў лепш выбіраць гульнявую форму, бо гульня з'яўляецца вядучай дзейнасцю для дашкольніка.

• Дзеці выпрабоўваюць задавальненне ад выканання інтэлектуальных заданняў, у аснове якіх ляжыць цікавасць – лепшы від матывацыі, які абуджае ў дзіцяці дух творчасці.
• Пры выкананні заданняў стварайце сітуацыю поспеху. Вельмі важна, каб поспех быў дасягальны. Для гэтага выкарыстоўвайце спачатку простыя практыкаванні, затым пачынайце іх ускладняць. Будзьце цярплівыя, не спяшаецеся, не давайце заданні, якія перавышаюць інтэлектуальныя магчымасці дзіцяці.
• Навучыце яго заўсёды даводзіць пачатую справу да канца, аналізаваць вынікі сваёй працы, прыбіраць за сабой працоўнае месца.
• Знаходзіце словы падтрымкі, часцей хваліце дзіця за цярпенне, настойлівасць, старанне і г.д. Ніколі не падкрэслівайце яго слабасці ў параўнанні з іншымі дзецьмі. Фарміруйце ў яго ўпэўненасць у сваіх сілах.
• Вялікая ўвагу надавайце развіццю дробнай маторыкі рукі, выкарыстоўваючы заняткі па маляванні, працу з пластылінам, нажніцамі, штрыхоўкай, у развіваючых сшытках. Вучыце арыентавацца на лісце паперы, у сшытку ў клетачку, у прасторы.
• Пашырайце далягляд і слоўнікавы запас праз сумеснае чытанне кніг, пераказванне і абмеркаванне прачытанага, разгледжванне малюнкаў.
• Развівайце ўменне мець зносіны з аднагодкамі, вучыце ўсведамленню сваіх эмоцый і эмоцый іншых людзей праз маляванне, гульні, абмеркаванне ілюстрацый у кнігах.
• Давайце дзіцяці пасільную працу па хаце, вызначыце круг абавязкаў, гэтым Вы будзеце спрыяць фарміраванню самасвядомасці і адэкватнай самаацэнкі.
• Паклапаціцеся пра тое, каб да паступлення ў школу дзіця ўмела зашпіляць гузікі, зашнуроўваць шнуркі, сачыць за сваімі рэчамі і вонкавым выглядам.
• Імкніцеся максімальна даступна адказваць на кожнае пытанне дзіцяці, гэтым Вы будзеце спрыяць развіццю пазнавальнай цікавасці. Навучыце шукаць адказы на некаторыя пытанні самастойна.
• Заўсёды тлумачце прычыны, абгрунтаванасць Вашых патрабаванняў, прапануйце як мага часцей альтэрнатыўны варыянт. Навучыце дзіця дзяліцца сваімі праблемамі, абмяркоўваць канфліктныя сітуацыі, заўсёды шчыра цікаўцеся яго меркаваннем.
• Памятаеце, што Ваша дзіця абсалютна ўнікальнае і індывідуальнае. Кахаеце яго такім, які яно ёсць, незалежна ад яго няўдач ці дасягненняў. Права на безумоўнае каханне дзіця мае самім фактам свайго існавання.
• А самае галоўнае, паспрабуйце атрымліваць задавальненне ад працэсу зносін з дзіцям. Заўсёды памятаеце, што Вы з'яўляецеся галоўным аўтарытэтам для Вашага дзіцяці.