Арганізацыя гульнявога асяроддзя ў кантэксце патрыятычнага выхавання
Паняцце "асяроддзе" мяркуе сістэму, якая ўключае ўзаемасувязь прадметнага і асабістага характару. Праз сераду выхаванцы адаптуюцца да сацыяльнай рэчаіснасці.
Стварэнне прадметна-развіццёвай асяроддзя грунтуецца на прынцыпах, якія пакладзены ў аснову зместу вучэбнай праграмы дашкольнай адукацыі, так як змест вучэбнай праграмы «арыентавана на развіццё здольнасцяў дзяцей у розных відах дзейнасці і стварэнне аптымальных умоў для стымулявання і падтрымкі эмацыйнага, маральнага і інтэлектуальнага развіцця і самаразвіцця дзіцяці, праявы самастойнасці, ініцыятыўнасці».
Мадэляванне прадметна-прасторавага асяроддзя павінна быць заснавана на псіхолага-педагагічных, санітарна-гігіенічных, фізіялагічных, эстэтычных дадзеных. Нацыянальная накіраванасць асяроддзя дапаможа дзецям усвядоміць сябе часткай беларускага народа.
Падыход да стварэння ў групах "нацыянальных", "патрыятычных", "этнакультурных" і іншых куткоў нацыянальнай накіраванасці ўнясе хаатычнасць і бязладнасць у дзіцячую гульнявую сераду. Падбор вялікага мноства альбомаў, ілюстрацый, фота пра мінулае і сучаснасць нашай Радзімы, разнастайных аб'ектаў дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, дыдактычных і настольна-друкаваных гульняў (напрыклад, серыі «Твая сталіца»), дзяржаўнай сімволікі і інш., не падкрэслівае нацыянальнага характару прадметна-развіццёвай асяроддзя групы. Вышэйпералічаных матэрыял абавязкова павінен мець месца ў прадметна-развіццёвай асяроддзі групы, але павінен быць раззасяроджаныя па розных кутках.
Напрыклад, настольна-друкаваныя гульні аб прыродзе Беларусі могуць знаходзіцца ў кутку прыроды або цэнтры пазнавальнай практычнай дзейнасці. Партрэты вядомых людзей Беларусі (пісьменнікі, Касманаўты, героі ВАВ і інш.) зоймуць ганаровае месца ў кніжным кутку. Альбомы па дэкаратыўна-прыкладным мастацтве, творы жывапісу лепш размясціць у кутку выяўленчага творчасці. А самі вырабы дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва будуць раззасяроджаныя ў розных месцах групы як элементы дызайну нацыянальнай накіраванасці.
Калі казаць пра прадметна-гульнявой асяроддзі як развіццёвай, то ў першую чаргу неабходна забяспечыць пастаянную змену матэрыялу ў групе ў адпаведнасці з тэмамі тыдня, сезонамі, яркімі падзеямі ў РБ, народнымі і дзяржаўнымі святамі.
У сярэдніх і старэйшых групах у адпаведнасці з рэкамендацыямі да 2013/2014 навучальнага года павінны мець месца ў групах «куткі дзяржаўнай сімволікі». Іх прызначэнне-дапамагчы ў фарміраванні сістэмы выхавання павагі і гонару за дзяржаўныя сімвалы Рэспублікі Беларусь.
Куток дзяржаўнай сімволікі прадстаўлены дзяржаўнымі сімваламі-герб, сцяг. Дзяржаўная сімволіка павінна быць прадстаўлена ў адзіным афармленні: у адной або двух аднолькавых рамках; герб і сцяг – у рамачнай акантоўцы, альбо сцяг – у настольным варыянце. Акрамя дзяржаўных сімвалаў, у кутку дзяржаўнай сімволікі можа размяшчацца Геральдыка роднага горада (сцяг, герб). Аднак дзяржаўная сімволіка ў адносінах да геральдычнага сцягу і гербу павінна знаходзіцца на пярэднім плане і больш ганаровым месцы. Добрым дадаткам кутка дзяржаўнай сімволікі будзе карта Рэспублікі Беларусь (у старэйшай групе) і элементы дэкору кутка (букет з каласоў пшаніцы і васількоў, скрыначак лёну, ручнік з нацыянальным узорам і інш.).
Упершыню куток ствараецца ў сярэдняй групе з удзелам дзяцей пры праходжанні тэмы «дзяржаўныя сімвалы Рэспублікі Беларусь». Сам куток размяшчаецца на самым ганаровым месцы ў групе.
Абсталяванне прадметна-развіццёвай асяроддзя павінна адпавядаць пэўным патрабаванням:
- мэтазгоднасці размяшчэння "экспанатаў",
- навуковасці і дакладнасці прадстаўленага матэрыялу;
- узроставай адраснасці;
- якасці і эстэтычнай накіраванасці;
- выхаваўчай і развіццёвай накіраванасці.
- Разнастаіць змест прадметна-развіццёвай асяроддзя розных узроставых груп можна з дапамогай наступных «экспанатаў».
Малодшы ўзрост (4-ы год жыцця):
- генеалагічнае дрэва (бабуля, Дзядуля, мама, тата, дзіця);
- альбомы: "мая сям'я", "Мой аграгарадок", "Наш дзіцячы сад";
- мастацкая літаратура з ілюстрацыямі: вершы аб родным горадзе, пацешкі, хуткамоўкі, казкі;
- кніжкі-размалёўкі: "мая вуліца", "мой дом", "мой дзіцячы сад";
- лялька ў беларускім касцюме.
Сярэдні ўзрост (5-ы год жыцця):
- генеалагічнае дрэва (бабуля, Дзядуля, мама, тата, дзіця, брат, сястра, цётка, дзядзька);
- альбомы: "мая сям'я", "Мой аграгарадок ", "Наш дзіцячы сад", "мая Беларусь";
- ілюстраваныя кнігі з творамі народнага мастацтва, беларускіх аўтараў:
- Беларускія цацкі;
- настольна-друкаваныя гульні: "Мой аграгарадок", "Мая вуліца»;
- узоры беларускай посуду, адзення;
- лялькі ў беларускіх касцюмах.
Старэйшы ўзрост (6-7-ы гады жыцця):
- альбомы і наборы паштовак: "Наш дзіцячы сад", "Наша сям'я", "Наш горад" (адукацыя, культура, спорт, медыцына, прамысловасць), "Наша вобласць", " Беларусь "(гарады, касцюмы, нацыянальная кухня);
- прадметы мастацтва (вырабы народных умельцаў, дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, народныя цацкі);
- прадметы адзення і побыту, геральдыка Беларусі;
- кнігі беларускіх аўтараў, ілюстрацыі да твораў, партрэты беларускіх пісьменнікаў, Чырвоная кніга РБ;
- сцяг, герб Беларусі;
- макет "Мой горад", план "дзіцячы сад";
- прэзентацыі аб аграгарадку, аб прыродзе Беларусі, аб славутасцях рэспублікі Беларусь;
- лялькі ў нацыянальных;
- макет беларускай хаты;
- карты Беларусі,;
- партрэты знакамітых людзей Беларусі;
- дыдактычныя гульні: "Беларуская лялька", "Беларускія казкі".